Gelir Adaletsizliği Derinleşiyor

Türkiye’de 2022 yılında en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,3 puan artışla yüzde 48'e çıkarak 16 yılın en yüksek değerini gördü.

TÜİK, Gelir Dağılımı İstatistikleri 2022 verilerini yayımladı.

En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan azalarak yüzde 6,0 oldu.

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan ve sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımındaki bozulmayı ifade eden Gini katsayısı da 0,415'lik tahminle 2009 yılından beri, bire en yakın değeri aldı. En yoksul yüzde 5 ile en zengin yüzde 5 arasındaki gelir farkı 26 kat oldu.

En yoksul yüzde 10’luk grubun yüzde 70,5’i bir önceki yıla göre aynı gelir grubunda kaldı; yüzde 29,4’ü ise daha da yoksullaştı.

En zengin yüzde 10’luk grubun yüzde 23,7’sinin gelir grubu ise en az iki basamak yükseldi.

Türkiye’de ortalama hanehalkı kullanılabilir fert geliri de yıllık 48 bin 642 lira oldu.

TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK PAYI %46,2 İLE MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ ALDI

Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, %46,2 ile bir önceki yıla göre 0,9 puan azalan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı %21,0 ile önceki yıla göre 3,5 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı %20,2 ile önceki yıla göre 3,7 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.

Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı ,8 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise %89,8 olarak gerçekleşti.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 220 BİN 482 TL İLE İŞVERENLERİN OLDU
 
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 220 bin 482 TL, kendi hesabına çalışanlarda 58 bin 697 TL, ücretli maaşlılarda 56 bin 899 TL ve yevmiyelilerde 25 bin 632 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış %61,8 ile işverenlerde, en düşük artış ise %21,5 ile ücretli maaşlılarda oldu.

Son yapılan araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2022 yılında 48 bin 642 TL iken, İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge 69 bin 904 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 59 bin 798 TL ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 59 bin 272 TL ile TR31 (İzmir) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 23 bin 063 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti.

GELİR EŞİTSİZLİĞİ EN AZ TRB1 VE TR81 BÖLGELERİNDE OLDU

Son yapılan araştırma sonuçlarına göre P80/P20 oranı Türkiye'de 7,9 iken, bu değerin en düşük olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri 4,5 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) olurken bu bölgeleri 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi izledi.

P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 8,1 ile TR10 (İstanbul), 7,9 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve 7,4 ile TR52 (Konya, Karaman) oldu.