Bayındır Hastanesi Kavaklıdere fizik tedavi ve rehabilitasyon bölüm başkanı Prof. Dr. M. Nafiz Akman, omuz ve sırt ağrılarını ve tedavi yöntemlerini anlattı: “Omuz, günlük yaşamda çok sık zorlanan ve zedelenen eklemlerden biri. Hemen her aktivitede elimizi kullandığımızdan ve ele pozisyon vermek gerektiğinde omuz eklemi devreye girdiğinden, bu bölgede yaşanan rahatsızlıklar, ciddi sorunlar yaratıyor. Omuz ağrılarının en sık nedeni, tendon, bursa gibi yumuşak dokuların zedelenmesi. Omuz hareketlerinin pek çoğundan sorumlu rotator kılıf denen adelelerin tendonları, iki kemik arasında oluşan dar bir kanalda yer alıyor. Kol yandan yukarıya kaldırıl- dığında bu tendonlar iki kemik arasında sıkışarak zedeleniyor. Doğuştan veya yaşa bağlı dejenerasyon sonucu bu kanalı daralmış olanlarda tendon kolayca sıkışıyor.
Ellerin kullanımı etkiliyor
Bu tendonlara çok yakın bulunan ve yastık vazifesi gören bursa adı verilen yumuşak dokular, kolayca iltihaplanabiliyor. Özellikle elleri baş seviyesi üzerinde, dirence karşı çalışanlarda (badanacılar, perdeciler, elektrik teknisyenleri, temizlikçi kadınlar gibi) çok sık görülüyor. Diğer omuz ağrısı nedenleri arasında; donuk omuz, göğüs çıkış sendromu, fibrozitler, boyun fıtığına bağlı sinir basısı, kırıklar, çıkıklar, tümörler ve diğer organlardan (kalp, akciğer, safra kesesi, vb. yansıyan ağrılar sayılabilir.
Omuz ağrılı hastalarda en değerli bilgiler manyetik rezonans görüntülemeyle elde ediliyor. İyi bir hikaye ve fizik muayeneyi takiben çekilen grafilerde önemli bir bozukluk saptanmazsa öncelikle kişinin baş üzeri aktivitelerden sakınması, omuzunu zorlamaması öneriliyor. Lokal ve ağızdan alınan ağrı kesiciler tavsiye ediliyor. Akut zorlanmalarda buz uygulama faydalı olabiliyor. Çok ağrılı durumlarda omuza yapılacak steroid-lokal anestetik kombinasyonları rahatlama sağlayabiliyor. Ağrı azalmaya başlayınca omuzdaki donma riskine karşı eklem hareketlerini koruyan egzersizlere başlanıyor. Hasta bunları yapamıyor ve ağrı devam ediyorsa veya hareket kısıtlılığı gelişmişse mutlaka fizik tedavi eklenmeli. Akut alevli dönemi takiben zayıflamış kasları güçlendirmek ve omuz fonksiyonlarını yeniden kazandırmak üzere hastaya uygun egzersiz programı veriliyor. Omuz kanalı çok dar olan veya rotator kılıfta ciddi kopması ve fonksiyon kaybı olanlarda cerrahi tedaviye başvurmakta fayda var.”
Bilgisayar Başındakiler Dikkat
Sırt ağrıları, özellikle ofis çalışanları arasında en fazla görülen sağlık sorunlarından biri. Kabaca her beş insandan birinin sırt ağrısı çektiği biliniyor. Özellikle çalışan kesimde en başta gelen sırt ağrısı nedenleri kas kaynaklı yani; duruş bozuklukları, uzun süre aynı pozisyonda durma, bilgisayar kullanımı ve hareketsiz yaşamdan kaynaklanan, kasların gerilmesi, sertleşmesi ve içinde düğümlerin oluşması sonucu görülen miyofasiyal ağrılar. Diğer sırt ağrısı nedenleri arasında; kamburluk, omurganın yana eğrilikleri, omurga kireçlenmeleri, disk hernileri, kalp-akciğer, mide ve safra kesesi başta olmak üzere iç organlardan yansıyan ağrılar, omurgayı tutan iltihabi romatizmal hastalıklar, osteoporoz, omurganın tüberkülozu, çökme kırıkları ve tümörler sayılabilir. Çoğunluğu inatçı fakat tehlikeli olmayan sırt ağrılarında bazı belirtiler eşlik ediyorsa hiç vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak gerekiyor. Bunlar; gece terlemesi, geceleri artan ağrı, zayıflama, ani başlayan şiddetli ağrı, duyu ve kuvvet kaybıyla solunum sıkıntısı, balgamda kan görülmesi.
Fibromiyalji ve miyofasiyal ağrı
Kas kaynaklı ağrılar temelde iki hastalığa bağlı: Fibromiyalji ve miyofasiyal ağrı sendromları. Fibromiyalji sadece sırtta değil vücudun pek çok noktasında yaygın ağrı, genel halsizlik ve kas hassasiyeti, uyku bozukluğu, şişlik hissi, uyuşmalar gibi çok farklı sistemik belirtilerle seyreden, depresyonla yakından ilişkili, tedavisi zor bir hastalık. Buna karşın miyofasiyal ağrı sendromu (yada fibrozit), boyun ve sırtta bir veya birkaç kas üzerinde sertlik, hareket kısıtlılığıyla seyreden, sistemik belirtilerin eşlik etmediği, tedavinin daha başarılı olduğu bir durum. Fibromiyalji daha çok antidepresan ilaçlar, davranış tedavileri ve psikolojik destekle tedavi edilirken, miyofasiyal ağrılar lokal tedavilere çok iyi cevap veriyor.
Kas ve omurga kaynaklı mekanik ağrılarda basit ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve lokal etkili merhemler kullanılıyor. İnatçı ve şiddetli durumlarda mutlaka fizik tedavi, varsa fibrozitlere yönelik lokal uygulamalar eklenmeli. Hastanın psikolojik durumu gözden geçirilip gerekirse antidepresana veya psikoterapiye başlanmalı. Sırt ve omuz kuşağı kaslarının gevşetilmesi, güçlendirilmesi tedavinin en önemli parçası. Bu amaçla uygulanacak ev egzersiz programlarına ek olarak hastanın haftada 3-4 gün yapacağı aerobik egzersizler, fitness ve yüzme yararlı oluyor.
