Bugün, 17 Kasım 2024 Pazar
Merkez Bankasının faiz indirmi beklentileri ters köşeye yatırırken, ekonomi yazarları hep aynı soruyu sordu: Ekonomi ısınıyor mu, durgunluk mu geliyor? İşte o yazılar:
Milliyet Gazetesi'nden Güngör Uras, Radikal'den Erdal Sağlam ve Uğur Gürses, Sabah Gazetesi'nden Süleyman Yaşar, Star Gazetesi'nden Cemil Ertem, Vatan Gazetesi'nden Ali Ağaoğlu, Bugün Gazetesi'nden Osman Arıoğlu Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı için ne yazdı işte cevabı...
MİLLİYET-GÜNGÖR URAS
3 gün önce öyleydi 3 gün sonra neden böyle oldu?
Merkez Bankası, ekonomide bozulan dengeleri düzeltmek arayışında tedbirler alıyor. (1) Merkez Bankası’nın uyguladığı ve ekonomiye yön veren faiz oranlarında önemli değişiklikler yaptı. (2) Döviz tanzim satışlarını yeniden başlatma kararı aldı. Sakın ha, bu kararların “sadece finansal piyasaları” ilgilendiren karar olduğu, Ayşe Hanım Teyzemi ve Ali Rıza Bey Amcamı ilgilendirmediği yanılgısına kapılmayınız.
Ayşe Hanım Teyzem, Ali Rıza Bey Amcam, çoluk çocuk işsiz kalmasın ister, insanca yaşama imkân verecek ölçüde gelirleri olsun ister, pahalılık olmasın ister, üç kuruş tasarrufları çarçur olmasın, mevduatı enflasyonun üzerinde bir getiri sağlasın ister. Doğrudur ammmaaa.
Geliniz görünüz ki, bütçenin denkliği, ithalat-ihracat arasındaki uçurum, cari açık, döviz kuru, sıcak para, Merkez Bankası’nın faiz oranları, Hazine’nin borçlanma faizi konularındaki yanlışlar sonunda bunlar döner dolaşır, Ayşe Hanım Teyzem ile Ali Rıza Bey Amcamın hayatını altüst eder. Bu alanlardaki kötülükler, işsizlik, fakirlik, pahalılık olarak ülkeye yayılır.
Dün alınan kararlar, ekonominin ve dolayısıyla Ayşe Hanım Teyzem ile Ali Rıza Bey Amcamın önümüzdeki günlerdeki yaşamını etkileyecek önemli kararlardır.
Ekonomiyi etkileyecek kararlar
Bu kararlar neden önemlidir?
(1) Merkez Bankası ve Hükümet bugüne kadarki söylemlerden ve tedbirlerden geri dönüş yapıyor.
-Bize söylenen ne idi? Cari açık sorunu önemlidir. Ekonomi ısındı. Enflasyon tehlikesi var. İç piyasada talep çok canlı, insanlar çılgınca para harcıyor. Bankalar ekonomiye gereğinden fazla para veriyor.
-Yani politika ne? Ekonomide durgunluk tehlikesi var, büyümeden vazgeçemeyiz. Enflasyon tehlikesi yok. Faizleri indirelim piyasa canlansın. Bankaların kredi genişlemesinde de sakınca yok.
(2) Merkez Bankası döviz fiyatındaki artışı sınırlamak istiyor.
-MB cari açığın büyümesini frenlemek için dövizin fiyatının artışına izin verdi. Fakat görüldü ki, döviz fiyatı tırmanmaya başlayınca bir yerde durdurmak zor oluyor. Bu defa panik başladı. Dolar fiyatını 1.70 TL’lerde tutmak mümkün olamayacak.
Bundan sonra MB gene ‘döviz satışı’ yaparak piyasaya döviz akıtacak ve böylece fiyat artışını sınırlamaya çalışacak. Bütün bunlar iyi de, ekonomide “gizem” olmaz. “Gözlerime bakınız, ne dediğimi anlayınız” politikası ile ekonomiye yön verilemez.
Cevap bekleyen çok soru var
Merkez Bankası ne demek istiyor?
- Üç gün önce ekonomi çok hızlı büyüyor, iç talep çok canlı deniliyordu. Üç günde ne değişti de ekonomide durgunluk tehlikesi başladı, iç talep daraldı?
- Ekonomiyi fazla ısıttığı için banka kredilerindeki artış yüzde 25 ile sınırlandırılacak idi? Şimdi bu sınırlama kaldırılıyor mu?
- Cari açık sorunu önemli idi. Artık önemli değil mi? Büyüdüğü kadar büyüyebilir mi?
- Sıcak parayı istemiyorduk. Bundan sonra gelsin mi, gelmesin mi?
-Döviz fiyatı nereye kadar yükselecek? Yükseldiği yere kadar yükselecek mi? Bir yerde “reel döviz kuru” oluşmasına Merkez Bankası destek verecek mi?
Bunlar çok önemli sorular. Bunların cevabını MB ve Hükümet verecek. İçerideki ve dışarıdaki oyuncular bunlara bakarak ekonomiyi ilgilendiren kararlarını alacak. Bir ekonomide istikrar ve güven her şeyin temelidir. İstikrar ve güven olmadan üretim olmaz. Üretim olmadan ülke büyümez. İnsanların iş ve aş özlemi cevaplanamaz.
(Teknik bir açıklama: Cari açığı artıran, sıcak para girişini sağlayan yüksek faizdir. Cari açığı küçültmek için faizin aşağıya çekilmesi gerekir. Faiz aşağıya çekilince sıcak para girişi yavaşlar. Döviz fiyatı artar. Cari açığı küçültmeye karar verenlerin faiz aşağıya çekilince döviz fiyatının artacağını bilmeleri, buna hazır olmaları gerekir.)
Radikal'den Erdal Sağlam ve Uğur Gürses 2. Sayfada
Kaynak : haber7.com
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
