Ünlü Gazeteci, ‘Törenlerin ne anlam taşıdığı belli değildi’
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nde ve Fatih Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyesi olan, Gazeteci-Yazar Prof. Dr. Mümtaz’er Türköne, “ Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu açıklaması ile Türkiye’de birçok şeyin değiştiğini gösteriyor. Artık stadlarda gençlerin 19 Mayıs törenlerinde gerçekleştirdiği spor hareketlerini görmeyeceğiz. 1923 yılında kurulmuş ve çoğumuzun ne zamandır yapıldığını bilmediğimiz bu törenler 2012 yılı itibariyle sona ermesi, Türkiye’de birçok şeyin değiştiğini gösteriyor. Bu tür törenlerin anlamını ne işe yaradığını düşündüğümüz zaman çok büyüttüğümüz şeylerdir. Hayatımızın, eğitimimizin önemli bir parçasıymış gibi görünen şeylerin bir gün gelip değişebileceğini de bu sayede gördük. Benim eğitim hayatım boyunca ilkokul 1. sınıftan itibaren bu törenlerle ilgili hiç güzel bir an’ım yok. İlkokul’a başladığımda henüz 6 yaşındaydım ve birazda eğitime erken başladım. Eğitime başlanıldığında hiçbir bilgi almadan ardı arkasına kesilmeyen törenler ve bu törenlerin aslında ne anlam taşıdığı bile belli değildir. Ve bu yıllarca da böyle sürüyor. Yani bu anlamıyla bu törenlerin iptal edilmesinden dolayı mutluyum. Gençlerin çektikleri sıkıntıları çekmemesi adına da seviniyorum. Özellikle de 23 Nisan etkinlikleri için çocukların yaşadıkları büyük eziyetlerdir. O soğuk havada yaşadıkları bana hiç insani gelmiyor. Evet, 19 Mayıs Törenleri neydi? İptal edilmesi ne anlama geliyor?” dedi.
Geçmiş gazete kupürleriyle anlatıldı
Prof. Dr. Mümtaz’er Türköne o süreçteki yazılı basına yansımasını slâyt eşliğinde konuklara anlattı. Bu törenlerin Cumhuriyet tarihinde başlayan törenler olmadığını vurgu yapan Türköne 1923 ve 1940 yılları arasında ülkede yapılan kutlamalarda törenlerin günümüzde anlatıldığı gibi olmadığını yazılı basından örneklerle anlattı.
İtalya’nın faşist kültürü rol model oldu
Tarihte bayram olarak addedilmesini İsmet İnönü’nün İtalya gezisinde olduğunu söyleyen Türköne, “ İlk kez 1935 yılında hem Spor Bayramı hem de Çocuk Bayramı kutlamak için iki ayrı tarihi olarak belirleniyor. Peki, bu neden 1935 yılında gerçekleşiyor? Bunun sebebi 1932 yılının Mayıs ayında İsmet İnönü Başbakan ve bu dönemdeki entellektüel yazarlarla İtalya seyahati yapıyor ve bu süreçte de İtalya’ya da faşist deniyor. Ve faşizm’de eğitime çok önem veriliyor. İtalya’da faşistler Anaokullarından başlayarak çocukları örgütlüyorlar. Faşizmi çocuklara benimsetmek için birçok aktiviteler icat ediyorlar. Bütün bayramlar, kutlamalar buna göre yapılıyor. Buradaki tüm kamusal görevler buna göre hizmet eder. O yüzden topluluğu gösteren gösteriler çok büyük önem taşıyor. İşte İsmet İnönü ve onunla birlikte giden heyette bunu görüyor ve 1935 yılında bu çok beğendikleri uygulamayı harekete geçiriyorlar. Şimdi bu bayramlara baktığımızda “Spor Bayramı” deniliyor. Ancak sporsal hiçbir hareket olmadığını görüyoruz. Amacın spor değil basit bir koreografi etrafında aynı anda aynı hareketleri yapıldığını biliyoruz. Elbette ki şunu sorabilirsiniz. Bugüne kadar bu konu sorgulanmadı. Bu törenler öncelikle eğitim açısından büyük bir hezimet yaşatıyor. 19 Mayıs törenleri için Nisan ayı ortalarında eğitim iptal ediliyor. Nihayet ki bunlardan kurtulduk. Sadece Ankara’da stadyum törenleri yapılacak. Artık kimse kimseye zorla kendi ideolojisini empoze etmeyecektir.” Diyen Türköne Atatürkçülük ideolojisine değindi. 1960 yılından sonra bu fikrin çıktığını ifade eden Mümtaz’er Türköne Atatürk’ün de bu yönde ifadelerinin olmadığını sözlerine ekledi.
Türköne soruları yanıtladı
Mümtaz’er Türköne 19 Mayıs Ve 23 Nisan Kutlamaların özgürleşme adına çok önemli bir adım olduğunu ifade ederek bu kararı desteklediğini sözlerine ekledi. Yaptığı konuşmadan sonra kendisine yöneltilen soruları yanıtlayan Türköne sorularda da bu kararın doğru ve yerinde bir karar olduğunu söyleyerek seminerini sonlandırdı.
Yoğun Katılım
Seminer programına Esenyurt Belediye Başkanı Necmi Kadıoğlu’nun eşi Rabia Kadıoğlu, AK Parti Esenyurt İlçe Başkanı Şenay Değer, Esenyurt Belediye Meclis Üyesi ve Başkan Danışmanı Metin Karakoç, Esenyurt Belediye Meclis Üyesi Seda Gören Bölük, A.Murat Alatepe, Esenyurt Belediye Başkan Yardımcısı Ahmet Temel ve çok sayıda Esenyurt’lular katılım gösterdi.
Bayan Kadıoğlu, plaket verdi
Esenyurt Belediye Başkanı Necmi Kadıoğlu’nun eşi Rabia Kadıoğlu program sonunda Prof. Dr. Mümtaz’er Türköne’ye teşekkür plaketi verdi.
Programa katılan gazeteciler seminer sonrasından Ünlü Gazeteci-Yazar Türköne’yle gündeme dair sohbet ettiler.
