Seramiğin Kale’si, Denizlerin Piri’ni ağırlıyor

Türkiye’de seramik sektörünün kuruluşuna öncülük eden Kale Grubu, UNESCO tarafından dünya kültürel mirasının önemli varlıkları arasında gösterilen ve günümüze kalan en eski dünya haritalarından biri olan Piri Reis’in 1513 tarihli Dünya Haritası ve belli başlı yapıtlarını, seramik sanatçılarının bu haritalardan esinlenerek ortaya çıkardığı seramik eserleriyle birlikte Çanakkale’ye taşıdı. “Piri Reis ve 1513 Dünya Haritası: 500 Yılın Gizemi” adı ile açılan sergi, Çanakkale Çimenlik Kalesi Müzesi’nde yapılan törenle ziyarete açıldı.

Denizlerin Piri ile Seramiğin Kale’sini bu sergide buluşturuyoruz
Çanakkale Valisi Ahmet Çınar, AK Parti Çanakkale Milletvekili İsmail Kaşdemir, CHP Çanakkale Milletvekili Serdar Soydan, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Aydın Şirin, Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sedat Laçiner, Emniyet Müdürü Osman Zoroğlu ve çok sayıda davetlinin katıldığı serginin açılışında, Piri Reis’in, denizcilik ve haritacılık alanındaki eserleriyle tüm dünya için büyük önem taşıyan bir isim olduğunu vurgulayan Kale Grubu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, “Denizlerin Piri ve Seramiğin Kale’sini bu sergide buluşturuyoruz. Sanat eseri niteliğindeki 50 adet büyük boy haritanın ve bu haritalardan esinlenen seramik sanatçıları Mustafa Tunçalp, Ayşegül Şahin, İsmail Bütün, Burak Çiftçi’nin yorumladığı 30’a yakın seramik eserin yer aldığı ‘Piri Reis ve 1513 Dünya Haritası: 500 Yılın Gizemi’ isimli sergiyi, ilk olarak köklerimizin bulunduğu ve Piri Reis’in doğduğu ve büyüdüğü bu topraklarda, Çanakkale’de açmayı tercih ettik. Bu sergiyi daha sonra yurt içi ve yurt dışında başka kentlere de taşıyacağız” dedi.

Büyük denizci Piri Reis’in yarattığı tarihi gelecek nesillere aktaracağız
Kale Grubu olarak, yaşadıkları toplumun kültürel dinamiklerini geliştiren projelere destek vermeyi yalnızca sosyal sorumluluklarının bir parçası olarak görmediklerini belirten Zeynep Bodur Okyay, “Bu önemli çalışmaları, aynı zamanda bizi besleyen ve geliştiren projeler olarak görüyor ve sahip çıkıyoruz. 16. yüzyılda yaşayan büyük denizci, coğrafyacı ve haritacı atamız ile ne kadar övünsek azdır. Torunları olarak Piri Reis’e bizler de en az UNESCO kadar sahip çıkmak durumundayız. Piri Reis’in eşsiz bir gusto ile yarattığı bu tarihi, seramikle birleştirerek bizden sonra gelecek nesillere de aktarılmasını sağlıyoruz” diye konuştu.

Tüm dünyanın üzerinde en çok konuştuğu Dünya Haritası’nı çizen Piri Reis’in önemli eserlerinden ilham alan seramik sanatçıları tarafından seramiğe uygulanan eserlerin eşlik ettiği sergi, 27 Ağustos - 8 Eylül tarihleri arasında ziyarete açık olacak.

Piri Reis
Denizciliğe, amcası Kemal Reis’in yanında başlayan Muhyiddin Piri Bey, 1495 yılında amcasıyla birlikte Osmanlı Donanması’nın hizmetine girdi ve 1500 yılında gemi kaptanı yani Reis unvanını aldı. Amcasının bir deniz kazasında hayatını kaybetmesi üzerine Çanakkale Gelibolu’ya yerleşerek, iki yıl denizlerden uzak kaldı.

Piri Reis’in günümüze ulaşan üç önemli eseri var; bunların ilki, 1513 tarihli Dünya Haritası. Piri Reis, amcası Kemal Reis'in 1511'deki ölümünün ardından yerleştiği Gelibolu'da bir dünya haritası hazırladı. Bu haritayı 1513'de tamamlayan Piri Reis, 1517 yılında, Mısır’ın fethinin hemen sonrasındaki günlerde Yavuz Sultan Selim’e takdim etti. Piri Reis’e Kaptan-ı Derya rütbesi getiren, sadece altıda birlik kısmı elde bulunan Dünya Haritası’nın büyük parçası hala kayıp. Haritanın bu kadarlık kısmı bile keşifler çağı için çok önemli bir belge niteliğine sahip. Afrika ve Avrupa kıtalarının batı kıyıları ile Atlas Okyanusu ve Amerika kıtasının doğu kıyılarını gösteren harita, bilinen en eski dünya haritası olup tarihin en değerli miraslarından biri olarak kabul ediliyor. Harita, 9 Kasım 1929'da Topkapı Sarayı'nda sarayı müzeye dönüştürme sırasındaki envanter çalışmaları sürerken tesadüfen bulundu.

Piri Reis’in ikinci büyük eseri, dünyanın ve Akdeniz’in ilk deniz atlası olan Kitab-ı Bahriye. Piri Reis, din, dil, ırk ayrımı gözetmeden tüm Akdeniz insanları için yazdığını açıkladığı bu kitapta denizcilik bilgilerinin yanı sıra Akdeniz halklarının kültürel ve coğrafi özelliklerini de haritalarla birlikte açıklıyor.

Üçüncü eseri ise İstanbul ile Amerika kıtası arasındaki alanı kapsayan Bölgesel Harita. Bu haritanın da ancak çeyrek parçası günümüze ulaşmış olsa da bilim çevrelerince haritacılık şaheseri olarak nitelendiriliyor.