İnternetin tarihçesini biliyor muydunuz?

İnternet sayesinde evden alışveriş, bankacılık hizmetleri, radyo-televizyon yayınları, günlük gazete servisleri vb. gibi uygulamaları hayatınıza dahil edebilirsiniz.

İnternetin tarihçesi nedir?

MİT (Massachusetts Institute of Technology)'den J.C.R Licklider, 1962 yılında bilgisayarların global şebekesini önerdiği ve sosyal etkileşimlerin kayıtlı ilk tanımını yaptığı, 'kısa notlar serisi' çalışmasını yayınladı. Aynı yılın sonunda, Licklider ilk başkanı olduğu DARPA'ya girdi.

MIT'den Leonard Kleinrock İnternet bağlantısının temelini biçimlendirmek için paket anahtarlar teorisini geliştirdi. MIT'den Lavvrence Roberts 1965 yılında çevirmeli Roberts 1966 yılında DARPA'ya katıldı ve ARPANET için kendi planını hazırladı. Burada ismi geçen ve geçmeyen vizyonerler ilk İnternet'in kurucuları oldu.

ABD Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan ARPA adlı kurum, 1969 yılında ARPANET adlı bir bilgisayar ağı kurdu. Amaç, herhangi bir nükleer savaş durumunda hiç kesintiye uğramayacak bir iletişim mekanizması geliştirmekti.

1969 yılında ARPA kuruldu ve İnternet kavramı olarak kullanılmaya başlandı. ARPA başlangıçta 4 ayrı üniversitedeki ana bilgisayarlarla bağlantı halindeydi. Birkaç yıl içinde çok sayıda kurum (çok sayıda araştırma enstitüsü ve üniversite) aşamalı olarak ARPA'ya bağlandı.

1972 yılında, Ray Tomlinson tarafından elektronik posta ARPAnet'e uyumlaştırıldı. Kullanıcı adı ve adresini birleştirmek için, birçok sembol arasından '@' sembolünü seçti.

Kütüphane katalogları dışında, ilk İnternet indeksi 1989 yılında yaratıldı. Peter Deutxch ve onun ekibi, Montreal McGill Üniversitesi'nde Ftp dosyalan için 'archie' adıyla anılan bir arşivleyici yarattı.

1991 yılında, Minnesota Üniversitesi'nde ilk gerçek kullanıcı dostu İnternet ara yüzü geliştirildi. 1989 yılında Tim Berners ve ekibi, Avrupa Parça Fiziği Laboratuvarı'nda bilgi dağıtımı için Cern adıyla bilinen yeni bir protokol önerdi. Bu protokol 1991 yılında günümüzde de yaygın olarak kullanılan www (World Wide Web) adını aldı. www, hipertextlere (bağlantı yaratan kelimeler) dayalı bir İnternet protokolüdür.

1993 yılında, İnternet tarihi açısından çok ileri bir gelişme olarak görülen, ilk grafiğe dayalı tarayıcı Mosaic, Mare Andreessen ve ekibi tarafından geliştirildi. Andreesen daha sonra, Microsoft'un Internet Explorer'i geliştirmesine kadar en popüler grafik tipi tarayıcı ve servis sağlayıcı olarak bilinen Netscape firmasına katıldı.

Delphi, abonelerine İnternet üzerinden ulusal çapta ticarî işlemler yapma olanağı sunan ilk işletmedir. Delphi, Haziran 1992'de bir e-posta bağlantısı ile hizmete açıldı ve aynı yılın sonlarında tam İnternet hizmeti vermeye başladı. 1995 yılında, Ulusal Bilim Vakfı'nın İnternet omurgasına yönelik sponsorluğuna son verdiğinde ticarî kullanımdaki hileli sınırlamalar kalktı ve tüm aktörler ticarî şebekeye güven duydular. AOL, Prodigy, Compuserve İnternet'e katıldılar. Böylece, internetin ticarî kullanımı genişledi.

Microsoft'un tarayıcı ve İnternet servis sağlayıcı pazarına tam olarak girmesi, ticarete dayalı İnternet'in sınırlarının gelişmesinde başlıca rolü oynamıştır. 1998 yılında, Microsoft'un Windows 98 sürümü işletim sistemi, İnternet tarayıcısı ile masa üstü kişisel bilgisayarlara iyi entegre oldu. Bu sayede, İnternet çok hızlı yayılmaya başladı. Microsoft'un başarısı o kadar yüksek oldu ki, ABD mahkemeleri rekabeti düzenlemek için Microsoft'un faaliyetlerini ayırarak küçültme kararı aldı.

Türkiye’de internetin kullanımı ne zaman başladı?

Türkiye’de, internet kullanımı ilk olarak ODTÜ’de Nisan 1993 tarihinde kullanılmaya başlandı.

1994’te Ege Üniversitesi, 1995’te Bilkent Üniversitesi, 1996’da ise, Boğaziçi Üniversitesi ve İTÜ, internet bağlantılarını gerçekleştirdi.

1996 yılında TÜRK TELEKOM’un katkılarıyla TURNET kullanılmaya başlanmış, 1997 yılında akademik merkezlerin internet bağlantısını sağlayan ULAKNET ile üniversiteler birbiri ile bağlantılı hale gelerek internet kullanmaya devam etmişlerdir. 1999 yılında ticari ağ altyapısındaki değişimlerle beraber TURNET yerini TTNET isimli yeni oluşuma devretmiştir.  İnternette bulunan web sayfalarının uzantı ismi edu, com, mil, gov, org ve net’tir.

 İnternette hangi zorluklarla karşılaşırız?

-İnternet’te yayınlanan bilgilerin veya alıntı yapılan kaynağın güvenirliği ve doğruluğu açısından bazı kaygılar var; çünkü web üzerinde yayınlanan bilgiler için herhangi bir denetim mekanizması yok.

-Bilgiye erişilen Internet adresi veya bilgi içeriği, sık sık değişebiliyor. Ziyaret edilen bir sayfa ikinci kez ziyaret edilmek istendiğinde sayfanın adresinin değiştiği, yayından kaldırıldığı ya da başka bir ortamda yayınlanmaya başlandığı gerçeği ile karşılaşılabiliyor.

 -İnternet üzerinde hemen herkes istediği bilgiyi sunabiliyor. Bu nedenle, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşabilmek için bilgi kaynağının yetkinliği ve yazarın deneyimi büyük önem taşıyor.

-İnternet üzerinde, bazı durumlarda saldırgan ve karalayıcı yayınlara rastlanabilir. Bu tarz kötü kullanımlar, iletişimin istenmeyen bir hâl almasına neden olabilir.

-İnternetten elde edilen bilginin güvenilirliği doğruluk ve kesinlik, yazarların belirtilmesi, hedeflerin belirtilmesi, bilgilerin güncel tutulması ve bilgilerin doğru olarak görüntülenebilmesine bağlıdır.