ENDOSKOPİK TANI VE TEDAVİ

 Tıbbın hemen her alanında kullanılan endoskopik yöntemin beyin cerrahisine önemli avantajlar getirdiğini belirten TOBB ETÜ Hastanesi Nöroşirürji Uzmanı Prof. Dr. Engin Gönül, daha iyi görüntü ve daha güvenli yaklaşımla teşhis ve tedavi yapıldığını söyledi. Prof. Dr. Gönül, vücuttaki doğal kanallar ve küçük deliklerden yola çıkılarak gerçekleştirilen endoskopik uygulamaların faydaları ve beyin cerrahisindeki yeri hakkında bilgi verdi.

Endoskopik girişimlerin en büyük avantajı doğal açıklıklardan veya deride açılan küçük deliklerden girerek hedef organa ve yere ulaşarak ve burada gözle görülür net bir görüntü altında teşhis ve gerekli tedaviyi sağlamaktır. Endoskopi önceleri vücudun doğal boşluklarına sokularak uygulanan bir teknik iken günümüzde hemen her bölgeye sokularak kullanılmaktadır. Doğal boşluklar yoksa bu çalışılacak alanlar cerrahi olarak oluşturulmakta ve daha sonra sistem çalıştırılmaktadır. Bu işlem halk arasında kapalı ameliyat olarak da bilinir.

Lezyona ulaşmak için geniş bir kemik parçası kesilmez, beynin çekilmesine gerek kalmaz ve lezyona erken ulaşılır. Daha iyi görüntü sağlanması, daha güvenli yaklaşım, daha az komplikasyon ile paranazal sinüs anatomi ve fizyolojisinin korunması nedenleriyle giderek nöroşirürji pratiğinde daha çok yer bulmaktadır. Günümüzde hipofiz adenomlarının yanısıra, kafa tabanı tümörlerinin pek çoğu, hatta damarsal patolojiler de endoskopik yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Hipofiz adenomlarının tedavisinde; Endoskopik transsfenoidal girişimde (Burun deliğinden girilerek ) nazal septum (burun orta hat yapıları) ve mukozanın korunması ile nazal tampona bağlı olarak yüzde 35 oranında görülen yüz ve başağrısı,atrofik rinit,septum perforasyonu,koku duyusunda azalma veya kaybı , diş etlerinde his bozukluğu, burun kemerinde deformite gibi komplikasyonlardan uzaklaşılmaktadır.

Menengiomalar en sık rastlanan intrakranial beyin (iyi huylu) tümörlerdir ve tüm intrakranial tümörlerin yaklaşık yüzde 13-26’sını oluşturur.

Kafa tabanında yerleşen olfaktor oluk menengiomalarının çıkartılması için birçok cerrahi teknik kullanılabilir. Bu amaçla uzun yıllar frontal ya da bifrontal kraniotomi ile subfrontal yaklaşım kullanılmıştır.

Endoskopik tümör çıkarılması:

Tümöre ulaşmak için genellikle burun delikleri (endonazal) kullanılır veya kafatasına küçük bir delik açılır.

Boyun ve bel fıtıklarında, cerrahi girişimler minimal invaziv yöntemler kullanılarak gerçekleştirildiğinde; ameliyat süresinde kısalma, minimal doku travması ve cerrahi komplikasyonlarda azalma olduğu görülmektedir. Böylelikle hastanede kalış sürelerinde kısalma olmakta ve hastalar günlük normal yaşantılarına çok daha çabuk dönebilmektedirler. Hastanın vücudunda yalnızca kalem kalınlığında bir delik açılmakta ,hastalar aynı gün ayağa kalkmaktadır.

Endoskopik bel fıtığı ameliyatı prensipleri diz artroskopisiyle aynıdır. Ameliyat 5 milimetre çapında bir endoskop içinden gerçekleştirilir. Cerrah ameliyat sırasında ameliyat alanını, ekrandan onlarca kez büyütülmüş olarak görür, endoskobun ucundaki kamera sayesinde cerrahın gözü adeta ameliyat alanı içindedir. Ameliyat sırasında fıtığa ulaşmak için omurga ve çevresindeki dokulara dokunulmaz.

Perkütan Artroskopik Diskektomi (PAD) :Klasik açık yöntemlere göre daha az invaziv bir yöntemdir. Açık cerrahide özellikle parsiyel fasetektomi yapıldığında omurgada kayma riski artmaktadır. PAD yönteminde farklı açılı optik kullanılarak, özellikle foraminal (omurganın içinde sinir kökünün geçtiği delik) veya uzak lateral disklerde endoskopla lateralden yaklaşarak, fasetektomiye gerek kalmadan fıtıklaşan disk parçası alınabilir.

Bel fıtığının beraberinde, aynı bölgede dar omurilik kanalı, omurgada kayma veya kırık olan hastalarda, fıtığın kronik olup sertleşip kemikleştiği durumlarda endoskopik cerrahi uygulanmaz. Bu hastalarda klasik mikrocerrahi ameliyatı gereklidir.

Açık cerrahide olduğu gibi sinir hasarı, iltihap ve kanama ile sinirleri saran zarın yırtılması gibi komplikasyonlar bu girişimde de söz konusu olmaktadır. Ancak deneyimli ellerde bunlar çok düşük ihtimallerdir.