İsmail Bey Gaspıralı Kongresi yapıldı

İstanbul Üniversitesi Avrasya enstitüsü Salonu’nda gerçekleştirilen kongrede; Prof. Dr. Mehmet Saray, Prof. Dr. Ali Arslan, Mehmet Kamil Berse, Prof. Dr. Abdulvahap Kara, Prof. Dr. Halil Bal, Prof. Dr. Hamit Er, Doç. Dr. Bekir Günay, Doç. Dr. İsmail Türkoğlu, Doç. Dr. İlyas Topsakal, Doç. Dr. İbrahim Maraş ve Melek Gençboyacı konuşma yaptılar.

“100 YIL ÖNCEKİ SORUNLARLA KARŞI KARŞIYAYIZ”

Dersaadet Kültür Platformu Başkanı Mehmet Kamil Berse, “Gaspıralı’dan 100 yıl sonra yine aynı problemlerle karşı karşıyayız. Gaspıralı, teknik ve ulaşım imkanları yokken büyük işler başardı. Biz bu imkanlara sahip olmamıza rağmen onun yaptıklarını yapamıyoruz. Biz Gaspıralı’nın fikirlerinin bugün de günce olduğunu ve önemini koruduğunu idrak ediyoruz, çalışmalarımızı bundan böyle kısalmış ve dar alanlarda değil vizyonu geniş bir çalışma performansıyla Türkiye merkezli bir dünya pergeli çizmek istiyoruz. 31 Aralık 2014 tarihinde bu çalışmalar bitmeyecektir. Her tarih ve ortamda hızlı bir tempoda bu konudaki çalışmalarımızı devam ettireceğiz.”

GASPIRALI DÜNYA MESELELERİYLE İLGİLENDİ

Prof. Dr. Ali Arslan, “Rusya’nın işgali altında yaşayanların tümü Türk değil. Çeçenlerde var. Ama çoğunluğu Müslüman. Rus Çarlığı’nı batıdan doğuya doğru Hıristiyan medeniyetinin yayıcısı olarak gördüğümüzde bir medeniyet çatışması var. İsmail Gaspıralı bu rotamda İslamcı bir kimliğe dönüşüyor. Birinci unsuru İslam medeniyeti. Gaspıralı sadece Rusya’da işgalde yaşayan Müslümanları değil dünyadaki Müslümanları düşünüyor. Gaspıralı, Tercüman gazetesindeki yazı ve icraatlarına baktığımızda sadece Kırım ve Türkistan’daki problemlere değinmiyor. Dünyanın birçok bölgesindeki meselelere değiniyor. Gaspıralı, kalemiyle bütün dünyaya ulaşıyor.”

“TÜRKÇE BİLİM DİLİ OLMALI”

Doç. Dr. Bekir Günay, “İsmail Bey Gaspıralı’nın faaliyetleri, eserleri yumuşak güçtür. Artık hamasetten icraata geçmeliyiz. 100 yıldır geçemedik, taş üstüne taş koyamadık. Türkiye, kendi rotası için Gaspıralı’yı takip etmeli. 2023’e kadar tüm Türk cumhuriyetlerinin Latin alfabesine geçmesi hedefi konuldu. Türkçeyi her yerde kullanmalıyız, Türkçe bilim dili olmalı. Gaspıralı fikirleriyle bugün yaşıyor. Başkasının yardımını beklemeden, bahanelere sığınmadan, hamasetten eyleme geçilmeli.”

“KIRIM’A DESTEK OLMALIYIZ”

Prof. Dr. Mehmet Saray, “İsmail Bey Gaspıralı, Rusların tanıdığı hukuk çerçevesinde Türklerin haklarını koruyan bir kimsedir. Bizim kimseyle bir problemimiz yok. Kırım ve Doğu Türkistan’daki insanlarımız insanca yaşamalı. Kırım’daki kardeşlerimize destek olmalıyız. Bunları yapmazsak Gaspıralı’nın adını anmaya hakkımız yok. Kırım’ın yanındayız.”

GASPIRALI FİKİRLERİNDEN TAVİZ VERMEDİ

Doç. Dr. İsmail Türkoğlu, “Türkiye’de Gaspıralı bilinmeli. Her bir şehirde bir büyük caddeye veya parka, bir üniversiteye Gaspıralı adı verilmeli. Gaspıralı için fikri düşünmekle icra etmek arasında fark yoktur. Gaspıralı, Rus yönetimiyle çok uzlaşmacıdır. Çünkü 93 harbinden sonra Rusya Müslümanları Osmanlı’nın tekrar geri döneceğine ilişkin ümidini bitirmiştir. Tercüman’ın ömrü  onun bu ihtiyatına bağlıdır.Gaspıralı, fikirlerinden taviz vermeden, diğer çağdaşlarından farklı olarak Rus devletine olan şikayetlerini satır aralarında veriyor. Tercüman’ın dili Osmanlıca’daki diğer gazetelerden daha kolay okunmaktadır, çünkü dili Türkçedir.”