Kurban Bayramı’nda Dikkat

Et, kaliteli protein kaynağı olmasının yanı sıra içerisinde yağ, demir, çinko, fosfor, magnezyum gibi mineralleri ve B1, B6, B12 ve A vitamini de barındırır. Hayvansal kaynaklı yiyeceklerin doymuş yağ ve kolesterol içeriklerinin yüksek olduğunu dile getiren Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, “Kurban Bayramı’nda tüketilen miktarlara dikkat edilmesi gerekir. Kişisel farklılıklar olmakla beraber, günde 100-150 gram tavuğun göğüs eti, hindi, yağsız dana eti, balık gibi etlerin tüketilmesi uygundur. Ancak etlerin çok yağlı kısımları tüketilmemeli, hayvanın iç yağları yemeklere lezzet vermek amacıyla kullanılmamalıdır. Kurbanlık hayvanların iç organları da (sakatat) kolesterol ve yağ miktarları fazla olduğundan tüketilmesi önerilmemektedir” diyor. Demir, Kurban Bayramı’nda etlerin nasıl pişirilmesi ve saklanması gerektiği konusunda bilgi veriyor.

Yanlış pişirme ve saklama sonucu; protein, mineral ve vitaminler kayboluyor

Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, yanlış uygulanan pişirme ve saklama yöntemleri sonucunda etlerdeki protein, mineral ve vitaminlerin kaybolduğuna dikkat çekiyor. Demir, “Etlerin yağda kavrulması ve kızartılması besin öğesi kayıplarının artmasına, fazla miktarda yağ tüketilmesine ve ileride sağlık sorunlarının oluşmasına yol açabilir. Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Bu nedenle küçük parçalar halinde buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzlukta ( -2 ºC ) birkaç hafta, derin dondurucuda ise (-18 ºC ) 3 ay saklanabilir” diyor.

Kızartma, kavurma ve hamur işlerinin kalorisinin yüksek olduğunu ve sindirim sistemini zorladığını belirten Demir, bayram sürecinde daha hafif ve pişirme yöntemi haşlama veya kendi suyunda olan besinlerin tercih edilmesi gerektiğini söylüyor. Demir ayrıca, “Çok yüksek ısıda uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi de çeşitli kanserojen maddelerin oluşumuna neden olabilir. Etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya sebzelerle birlikte tüketilmesi besin çeşitliliğinin sağlanması, sebzelerde bulunan C vitamininin etlerde bulunan demirin emilimini artırması açısından sağlıklı bir yöntemdir. Etler ızgarada pişirilirken etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak, kömürleşme sağlamayacak şekilde ayarlanmalıdır. Etlerin iç sıcaklığı en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı dış yüzeyin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır” diyor. Demir, etlerin haşlanarak pişirilmesinin sağlıklı olmasının yanı sıra, ette olması muhtemel parazitlerin insana geçmesini de büyük ölçüde engellediğine dikkat çekiyor.

Saklanan etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözdürülmesi bazı mikroorganizmalar için üreme yeri oluşturduğunu ve bunun da sağlığı tehdit ettiğini söyleyen Demir, “Buzlukta saklanan etler buzluktan çıkartılınca yemek içinde tamamen kullanılacak şekilde parçalara ayrılarak buzluğa konulmalı, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır. Çözdürülmek istenen etin buzdolabında çözünmesi sağlanmalıdır. Çabuk çözülmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözdürme, oda sıcaklığında bekletme sakıncalı yöntemlerdir” diyor.

Kurban Bayramı süresince dikkat edilmesi gerekenler

Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, 7 maddede bayramda dikkat edilmesi gereken önemli noktalara değiniyor. 

Sabah mutlaka kahvaltı edilmeli; kahvaltı hafif ve her grup besin öğesini içerir nitelikte olmalıdır.

Bayramda sayıca az öğünlerde, fazla miktarda yemek yerine; az ve sık beslenilmelidir.

Bayramda da her zaman olduğu gibi tek yönlü beslenmek yerine, gün içinde tüm besin gruplarından (süt, yoğurt, et, sebze, meyve, tahıllar vb) yeterli ve dengeli miktarlarda alınmalıdır.

Yemekler bitkisel sıvı yağ ile pişirilmeli, kızartma ya da kavurma yerine ızgara, fırında, haşlama ya da buğulama yapılmalıdır.

Etlerin hepsi hemen tüketilemeyeceğinden saklama koşullarına mutlaka dikkat edilmelidir.

İkram amaçlı sunulan her tatlı kabul edilmemeli, aralarında en hafif olan sütlü ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Hamur tatlılarından yemek zorunda kalınırsa miktarı az olmalı.

Bayramda artan kahve ve çay tüketimi aşırı miktarlara ulaştığında uykusuzluk, mide problemleri ve kalp ritim bozukluklarına neden olabilir. Bu nedenle kahve ve çay yerine bitki veya meyve çayları tercih edilmelidir.