İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektrik-Elektronik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Berk Üstündağ, “Kayaç Gerginlik İzleme Yöntemiyle Deprem Tahmini Projesi” kapsamında Marmara Bölgesi'nde istasyonlar kurduklarını ve bu istasyonlardan sürekli veri aldıklarını söyledi.
Çalışmalarında, ölçüm verilerinin belirli zaman pencerelerinde sınıflandırıldığını buna bağlı olarak 5'in üzerindeki depremlerin 12-48 saat ve daha önceki zaman diliminde tahmini için araştırmaların sürdürüldüğünü vurgulayan Üstündağ, geçmişte de günler öncesindeki verilerin analizine dayandırılarak depremlerle ilişkilendirilmesi konusunda başarılı sayılabilecek tahmin örneklerinin bulunduğunu anlattı.
Marmara'da İstanbul'a göre, yaklaşık olarak güneyden batıya doğru olan kısımda 15 gün öncesinde günlük ve haftalık istatistiki deprem karakterinde artış gözlenebilecek bir döneme girileceğinin muhtemel işaretçisi bazı veriler aldıklarını dile getiren Üstündağ, şöyle konuştu:
“Marmara'da günlük bir depremsellik var. Belirli eşiğe kadar insanlar tarafından hissedilmiyor. Günlük olan depremselliğe haftalık bakılırsa artmasını beklediğimiz bir dönemdi. Sonuçta öngörülen zaman aralığında ve alanda öncesindekine göre en az 1,5 katlık sayısal bir artış oldu. Bu silsilenin 30 Eylüle kadar son bulacağını düşünüyorduk ancak birkaç günlük bir sarkma yaşandı. 4.4 büyüklüğündeki deprem de bu kapsamda değerlendirilebilir. Bu yüzden beklenmedik bir etkinlik değil. Haftalık ortalamaya göre, etkinliği istatistik açıdan biraz yüksek seyri umulandan birkaç gün fazla sürdü.”
Üstündağ, bundan sonraki dönemin önemli olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“4.4 büyüklüğündeki depreme dayanarak hemen kısa vadeli bir artçı-öncü ilişkisinin kurulmasının doğru olmadığı kanaatindeyim. Yer bilimleri konusundaki uzmanların ortak beklentisi olan Marmara Denizi'ndeki hasar verici seviyedeki muhtemel bir depremin kestiriminde tek başına 4.4 büyüklüğündeki bir deprem zamanlama açısından belirgin bir işaretçi değildir. Ancak dönemsel artış ve yersel dağılım göz önünde tutulduğunda tetikleyici ya da hızlandırıcı koşulların oluşması ihtimali üzerinde durmak gerekir. Biz kendi araştırmamızda bu tür değerlendirmeleri elektriksel ölçüm verilerimizle sismik hareket sıklıklarının zamana göre değişimlerini beraber inceleyerek yapıyoruz. Önümüzdeki bir günde 4.4 civarında ya da daha üzerinde başka bir deprem olup olmayacağı da gözönünde tutulmalıdır. Henüz kendi ölçümlerimizde Marmara'da hasar verici bir depremle ilişkilendirebileceği tahminini ortaya koyabilecek kısa süreli bir işaretçi almadık.
Bence Marmara'da daha büyük bir deprem riski konusunda son olan deprem bugünü dünden farklı yapmıyor. Bu zamana kadarki gözlemlerimizde, varsa da 9-11 gün civarı sonrasındaki 1-3 günlük zaman penceresinde bu tür beklentileri doğrulayıcı veriler alınabildiğini gördük. Önümüzdeki haftalarda buna göre ayrıca değerlendirmelerimizi yapacağız.”
