Dilbilimi alanındaki kuramları, medya ve ABD dış politikası üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle kendi alanının en ünlü isimlerinden olan Chomsky, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlenen 7. Uluslararası Düşünce Özgürlüğü Buluşması’na katıldı. Chomsky, Türkiye’de ciddi insan hakkı ihlalleri olduğunu, ancak bu ihlallere karşı, gazetecilerin, aydınların, yazarların da katıldığı büyük bir mücadele olduğunu söyledi.
Chomsky “Batı’da ‘Türkiye’nin AB’de yerinin olmadığını’ söylediklerinde, ben bunun tersinin doğru olduğunu savunuyorum. Türkiye’de düşünce özgürlüğü mücadelesi açısından büyük deneyimleri var. Bundan gurur duymalısınız” dedi.
Chomsky sorulara verdiği yanıtlar şöyle:
* ABD VE KÜRT SORUNU: ABD, Kürt sorununun çözülmesini ister. Çünkü bu sorunun devam etmesi ABD’nin çıkarına değil. ABD’nin, Türkiye’nin o bölgede asker bulundurmasında çıkarı var. O yüzden de Türk hükümetini bu sorunun çözümünde fazla sıkıştırmak istemiyor. Sorunun çözümünü kendisi ile ilgili olmaktan çok, AB’nin bir problemi olarak görüyor. Ama demokratik açılım konusu ABD’de gündeme gelen, tartışılan bir konu değil.
* ALTERNATİF YOK: ABD, AKP hükümetinden çok fazla memnun olmasa da, başka bir alternatifi olmadığı için destek vermek ve AKP’yle devam etmek istiyor. ABD’nin asıl derdi Türkiye’nin İran ve Çin’le olan yakın ilişkileri.
* ABD TEŞVİK ETTİ: Türkiye’de yayınlandı mı bilmiyorum ama ABD basınında Brezilya Devlet Başkanı Lula ile Obama arasındaki bazı mektuplar ortaya çıktı. Bunlara göre ABD, el altından Türkiye ve Brezilya’yı İran’la takas anlaşması yapılması için teşvik etti. Türkiye ve İran’ın bu girişimlerinin başarısız olacağını umuyorlardı, böylece bunu İran aleyhinde kullanacaklardı. Ama takas anlaşması imzalanınca buna tepki göstermek zorunda kaldılar.
* AKP ÖNEMLİ ADIMLAR ATTI: Geriye dönüp baktığımızda AKP’nin demokratikleşme konusunda attığı önemli adımlar var. Tabii KCK operasyonları ve gazetecilere yönelik tutuklamaları saymazsak.
* TÜRKİYE İLE İLGİLİYİM: Türkiye ile ilgiliyim çünkü, NATO ve Avrupa’daki rolü bana ilginç geliyor. Türkiye’deki ağır insan hakkı ihlallerinde ABD’nin katkısını araştırmak da ilgi alanımda.
* SAVAŞSIZ, SÖMÜRÜSÜZ DÜNYA: Savaşsız, barış içinde, sömürünün olmadığı bir dünya için çok fazla işaret yok. Tek olumlu gelişme, ABD’nin artık tek güç olmaması. Türkiye’nin de aralarında olduğu bazı ülkelerin bağımsız davranmaları ve Çin gibi bir ülkenin gelişmesi çok önemli. Yeni birer güç olan bu ülkelerin ABD’den daha iyi olduğunu söylemiyorum ama tek bir gücün dünyaya egemen olması yerine, güçlerin dağılmış olması daha iyi. ABD 30 yıl önceki gücüne sahip olsaydı İran’ı çoktan işgal ederdi.
* ABD HALKI: ABD’nin de kendi içinde büyük problemleri var. Tayvan’dan ABD’ye gelen biri, kendini üçüncü dünya ülkesinde hisseder. ABD halkının büyük çoğunluğunda kırgınlık, hayal kırıklığı ve gelecek korkusu var. Ama tepkilerini rasyonel ortaya koymuyorlar. Örneğin, son ekonomik krizde devletin büyük şirketlere mali destek vermesi olayında tepkilerini devlete yönelttiler. Oysa asıl ekonomiyi krize sürükleyen şirketlere tepki göstermeleri gerekirdi.
Ana dilde eğitim temel hak ama ABD’de de yok
Anadilde eğitim önemli bir hak. Ama ABD’de de gelişen neofaşist eğilimin bir sonucu olarak bazı eyelatler referandumla İngilizce’yi kamusal alanda kullanılan tek dil olarak ilan etmeye çalışıyorlar. İngilizce’den sonra gelen dil olan İspanyolca’nın ikinci dilde eğitimini yasaklamayı amaçlıyorlar.