Tarihçi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Atatürk’ün, tarih kitaplarına konu olan ve öğretmeni tarafından verilen “Mustafa Kemal” ismini ölmeden önce “Kamal” olarak değiştirdiğini söyledi.
Mustafa Kemal Atatürk’ün şimdiye kadar doğum tarihi ve isimleri sayısız tartışma konusu oldu. Hatta Matematik Öğretmeninin ona “Kemal” adını vermesi tarih kitaplarında yer aldı. Ancak Atatürk’ün 1935 yılında matematik öğretmeninin kendisine verdiği “Kemal” ismini değiştirerek “Kamal” yaptığı iddia edildi. Doğumundan ölümüne kadar Mustafa, Mustafa Kemal, Mim Kemal, M.Kemal Bey, M.Kemal Paşa, Gazi Mustafa Kemal Paşa ve Gazi Paşa isimlerini kullanan Atatürk’ün ölümünden 1 yıl önce ismini ordu ve kale anlamına gelen “Kamal” olarak değiştirmesinin hikayesini İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan araştırdı. Doç. Dr. Alkan’ın ilgi çekecek yaptığı araştırması Toplumsal Tarih Dergisinin Aralık ayı sayısında okuyucuyla buluştu.
Amcasının ismi verildi
Doç. Dr. Alkan araştırmasında ilk önce Atatürk’ “Mustafa” isminin nasıl verildiğini kardeşinin ağzından anlatıyor.
Atatürk’ün kardeşi Makbule Atadan ağabeyisine “Mustafa” isminin nasıl verildiğini şöyle anlatıyor: “Ağabeyime ad koymak için bütün hısım ve akraba toplanmışlar. Birçok ad söylemişler. Fakat babam bunların hiçbirini beğenmeyerek, ağabeyimin adını(Mustafa)koymuş. Bunun sebebi de, babam küçükken kardeşi Mustafa’nın salıncağını sallarken onu düşürüp ölümüne sebep olmuş. Kardeşinin hatırasını yaşatmak için ağabeyime Mustafa adını koymuşlar.”
Atatürk’ün ailesinin kendisine koyduğu isimden hiç memnun olmadığını ise Doç. Dr. Alkan onun yıllar sonra verdiği bir hatıratıyla ifade ediyor. Atatürk isminden duyduğu memnuniyetsizliği “Ben kendi adımdan hiç memnun değilim.
Böyle koymuşlar. Bir gün erkek çocuğu doğuran bir hanım, çocuğuna “Mustafa Kemal” adını koymak istemiş. Bu konuda benim onay vermemi istediler. Kendilerine benim bu adı hiç sevmediğimi, fakat ana hakkına karışmayacağımı, diledikleri adı koymakta özgür oldukları cevabını verdim” sözleriyle anlatıyor.
Yeni adı yurda duyuruldu
Alkan, “Kemal” isminden “Kamal”e gidişi ise bir çok belgelerle ortaya koyuyor. Atatürk’ün ailesinin ona verdiği ismi zamanla kendisinin değiştirdiğini ve yeni isminin tüm yurda duyurulması ise Soyadı Kanunu ile oluyor. Kanun sonrasında Atatürk için hazırlanan nüfus kağıdının fotoğrafı ilk kez Ulus gazetesinde yayınlanmış ve altına şu cümle yazılmıştır: “Kurultay’ın, Reisicumhurumuz Atatürk’e bu soyadını vermesi üzerine değiştirilen hüviyet cüzdanının dün aldırdığımız bir fotoğrafını da okurlarımıza sunuyoruz”
Cüzdanında “Kamal” adı
Kemal ismi resmen “Kamal” olmuş, bu nedenle Atatürk’e hemen ikinci bir nüfus cüzdanı çıkarılmıştır. “Kamal” isminin Türkçe, “Kemal” adının ise Arapça olduğunu söyleyen Doç. Dr. Alkan bu değişikliğin dilde sadeleşmeyle ilgisi olduğuna da dikkat çekiyor ve ekliyor: “Dilde özleştirme veya tasfiye hızlanmış, yeni sözcükler icat edilmiştir. ‘Kemal’in ‘Kamal’a dönüşmesinin de hararetli ortamlardaki kazalardan biri olduğu anlaşılmaktadır. Atatürk 1937’nin sonuna doğru bu fiili olarak ‘Kamal’ isminden vazgeçiyor, yazışmalarında tekrar ‘Kemal’ ismini kullanıyor. Ama öldüğünde kullandığı nüfus cüzdanında ‘Kamal’ ismi yazıyor. Yani resmi olarak bu isimden vazgeçmiyor.”
