İsrail tarafının bu teklifi, geçtiğimiz günlerde İsviçre'nin Cenevre kentinde iki ülke yetkilileri arasında gerçekleşen görüşmeler sırasında yaptığı belirtildi.
Reuters ajansının haberine göre, İsrail, filo baskınında ölen 9 Türk'ün ailelerine tazminat ödemesi karşılığında, Türkiye'den de İsrail donanmasına karşı açılan davalarda kendisinin muaf tutulması için yardım istedi.
Ajansa konuşan İsrailli bir yetkili, 'Bir tazminat teklifi yaptık ve Türklerden de hukuki kaygılarımızı gidermek için ne yapılması gerekiyorsa yapmasını istedik. Ayrıca çektikleri büyükelçilerini geri göndermelerini istiyoruz. Biz de Ankara'ya yeni büyükelçi atamak istiyoruz' ifadesini kullandı.
Ancak İsrailli yetkili, bunun için 'halen daha büyük engeller olduğunu' söyledi.
İsrailli diplomatik kaynaklar, Reuters'a, üzerinde görüşülen anlaşma taslağının, ölen Türklerin ailelerine yaklaşık 100'er bin dolar tazminat ödenmesini ve İsrail'in olaydan ötürü 'üzgün' olduğunu ifade etmesini öngördüğünü belirtti.
Müzakerelerde, ölenlerin ailelerinden ya da Türk hükümetinden özür dilenmesine konusundaki görüşmeler ise devam ediyor.
KELİME TARTIŞMASI
Öte yandan Emekli Büyükelçi Özdem Sanberk, AFP’ye yaptığı açıklamada, Türkiye ile İsrail’in “en kısa zamanda” ilişkileri tamir etmek istediğini ancak çabaların “özür” kelimesi üzerinde yaşanan bir tartışmaya takıldığını belirtti.
Pazar ve Pazartesi günü Cenevre’de yapılan görüşmelerin katılımcılarından olan Sanberk, “Türk tarafı ‘özür’ dışında bir kelimenin kullanılmasını müzakere etmemiştir” dedi.
İsrail basınının bildirdiğine göre, bazı İsrailli yetkililer “özür” dilenmesi yerine İsrail'in kan döküldüğü için “üzüntü” duyduğunu ifade etmesini istiyor.
Sanberk, Cenevre görüşmelerinde iki tarafın krizi sonlandırmak için bir taslak anlaşma hazırladığını ve bu taslağın iki ülkenin liderlerine sunulduğunu söyledi.
Taslakta, İsrail’in baskınla ilgili özür dilemesinin, kurbanların ailelerine tazminat ödenmesinin ve “iki ülke arasındaki iyi ilişkilerin en kısa zamanda yeniden tesis edilmesinin” yani Türkiye’nin Tel Aviv’e yeniden büyükelçi göndermesinin öngörüldüğünü ifade eden Sanberk, “Yeni bir toplantı planı yok. [Liderlerin] kararını bekliyoruz” dedi.
DAVUTOĞLU: SPEKÜLASYON
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu'nun İsrailli yetkililerle Cenevre'de yapılan görüşmesiyle ilgili basında çıkan haberlerin kendilerini şaşırttığını söyledi.
Davutoğlu, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim ile görüşmelerinin ardından düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtladı.
Basında yer alan İsrail'in Mavi Marmara baskınında hayatını kaybedenlerin ailelere tazminat vererek, üzüntüsünü belirteceği yönündeki haberlerle ilgili değerlendirmesi sorulan Bakan Davutoğlu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İsrail'e yangın söndürme uçaklarını göndermesinin ardından ilişkilerde yeni bir döneme girildiğini belirterek, şunları söyledi:
'İsrail ile uzlaşma konusunda yeni bir atmosfer doğmuştur. Ve bu çerçevede Cenevre'de görüşme gerçekleştirilmiştir ama bu görüşmelerle ilgili çıkan haberler hepimizi şaşırtmaktadır. Çünkü bu haberlerin hiçbir karşılığı yoktur, tamamen spekülatiftir. Bu noktada Türkiye'nin talepleri bellidir. Türk tarafı çok açık bir şekilde her düzeyde her toplantıda Sayın Başbakanımız tarafından, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından ve bizim tarafımızdan ifade edilmiştir. Bu talepler çerçevesinde tutumumuz tabii ki sürüyor. Bizim bunun dışında varsayımlar üzerine yorum yapmamız doğru değil, hele hele rakam telaffuzları ya da üzüntü gibi tartışmaların doğru olduğu kanaatinde değiliz. Böyle bir rakam telaffuzu veya üzüntü gibi hususlar gündeme gelmemiştir. Bunun bilinmesinde fayda mülahaza ediyoruz. Dolayısıyla bunlar spekülatif haberlerdir.'
Türkiye-İsrail ilişkileri 31 Mayıs’ta yaşanan Mavi Marmara baskınından bu yana tarihinin en gergin dönemlerini birini yaşıyor. İsrail’de geçtiğimiz hafta yaşanan Carmel yangınının söndürülme çalışmalarına destek olmak için Türkiye bölgeye yangın söndürme uçakları göndermişti. Bu gelişme iki ülke ilişkilerinde bir yumuşama yaşanmasını sağlamış, Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisi Yosef Ciechanover Cenevre’de iki kez bir araya gelmişti.
İSRAİL HÜKÜMETİNDE ÇATLAK
Türkiye-İsrail ilişkilerindeki krizi sonlandırmak amacıyla Cenevre’de başlatılan görüşme süreci, İsrail’de kabine içerisinde krize neden oldu.
İsrail medyası, Cenevre sürecinin, Dışişleri Bakanı Lieberman ile Başbakanı Netanyahu’yu karşı karşıya getirdiğini, kabine içerisindeki gerginliklerin 'görülmemiş bir doruğa' ulaştığını bildirdi.
'Alçak koltuk' krizinin mimarı, aşırı sağcı Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman'a yakın kaynakların yaptıkları açıklamada, 'Türkiye’den özür dilenmesi teröre teslim olmaktır. Türkiye, İsrail’den özür dilemeli ve İHH gibi terörist örgütlere destek verdiği için İsrail’e tazminat ödemeli' dendi. İsrail radyosuna açıklamada bulunan İsrail Başbakan Yardımcısı Silvan Şalom da İsrail’in Türkiye’den özür dilemesinin 'düşünülemez' olduğunu, 'bir özür gerekiyorsa, bunun Ankara’dan gelmesi gerektiğini' söyledi.
