CUMHURİYET VE KADIN

Yazımı cumhuriyetin 101. Yıl dönümünde kaleme aldım. Cumhuriyet: Milletin, egemenliğini kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreleri için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimi demektir.

Kurtuluş savaşı kadın erkek demeden birlikte kazanılmış bir zaferdir. Erkekler cephede kadınlar cephe gerisinde birlikte savaşmıştır. Atatürk daha savaş yıllarında, cumhuriyet ilan edilmezden önce yapacağı yenilikleri planlamış bir liderdir. Atatürk “Şuna inanmak lazımdır ki, dünya yüzünde gördüğünüz her şey kadının eseridir.” derken kadınlar için birçok yeniliği çok önceden planlamıştır.

Atatürk daha 1924 yılında cumhuriyetin ilanından hemen sonra Tevhid-i Tedrisat (Öğretim Birliği) ile laik bir eğitimin temellerini atmıştır. Böylece kadınların da eğitim aldığı karma modele geçildi. Kadınlar da üniversiteye girmeye ve mesleki eğitim almaya başladı.

Eğitim alanında yapılan yeniliklerden sonra ilk kadın Doktor Safiye Ali, ilk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu, ilk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat, dünyanın ve Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen olarak bu isimler tarihe geçti. İlk kadın savaş pilotunun  ülkemizden yetişmiş olması hem bizim bu konuda  ileride olduğumuzu hem de dünyada da kadın erkek eşitsizliğinin olduğunu gösteriyor.

Cumhuriyetle birlikte kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. Seçme ve seçilme hakkı cumhuriyetin gereğidir. İlk defa 1930’da Artvin‘in bir beldesinde Sadiye hanım belediye başkanı olarak seçilmiştir. Ayrıca bunu kadınlara tanıyan ilk  Avrupa ülkesi olmuşuzdur.

Cumhuriyetle birlikte çok eşlilik kaldırıldı. Kadınlara boşanma ve velayet hakkı verildi. Kadınlara mirastan eşit pay hakkı tanındı. Kadınlara kendi malları üzerinde tasarruf etme hakkı verildi. Günümüzdeki birçok hakkın temelleri cumhuriyetle birlikte atılmıştır. 

Atatürk’ün ülkemiz için yaptıkları çok büyük ve hepsi bir birinden kıymetli. Ben burada kadınlar için en önemli olanlarından bahsettim. Bugün ben bu yazıyı yazabiliyor kendimi ifade edebiliyorsam Atatürk sayesinde. Biz kadınlar, buna layık olmaya çalışalım ve hep bir adım ileriye taşıyalım. Sonsuza dek yaşasın Cumhuriyet!